Normal atmosfer təzyiqi 45° paraleldə, okean səviyyəsində, 0°C temperaturda 760 mm civə sütununa (c.s.) bərabərdir. Atmosfer təzyiqi 760 mm c.s.-dan çox olarsa, o, yüksək təzyiq, az olarsa, alçaq təzyiqhesab olunur.

Bu, maraqlıdır. Bu günə qədər Yer üzərində ən yüksək atmosfer təzyiqi Rusiyada, Sibir ərazisində qeydə alınmışdır. Burada atmosfer təzyiqi dəniz səviyyəsində 816 mm c.s. olmuşdur. Ən alçaq təzyiq isə Yaponiya ətrafında “Nensi” qasırğası zamanı 641 mm c.s. müşahidə olunmuşdur.

Coğrafi enliklər üzrə Günəşin istiliyi qeyri-bərabər paylanmışdır. Bu da Yer səthində müxtəlif təzyiq qurşaqlarının yaranmasına səbəb olur. Ekvatorial enliklərdə hava qızaraq yüngülləşir və troposferin yuxarı qatlarına qalxır. Havanın qalxan hərəkəti atmosfer təzyiqinin ekvatorda aşağı düşməsinə səbəb olur. Bu ərazilərdə ilboyu buludlu hava şəraiti hökm sürür.

Ekvator boyunda qalxan isti və rütubətli hava troposferin yuxarı qatlannda tropik enliklərə (30° şm.e. və c.e.) doğru hərəkət edir. Soyumuş quru hava axını Yer səthinə enir, qızır, yüksək təzyiq qurşağı yaradır. Səmada buludluluğun az olması gündüz və gecə arasında temperatur fərqinin böyük olmasına səbəb olur.

Mülayim qurşaqlarda (50°-60°şm.e. və c.e.) havanın qalxan hərəkəti alçaq təzyiq sahəsi yaradır. Qütblərdə isə temperaturun ilboyu aşağı olması səbəbindən yüksək təzyiq qurşağı yaranır.

Yüksəkliyə qalxdıqca havanın sıxlığının azalması atmosfer təzyiqinin aşağı düşməsinə səbəb olur. Hündürlüyə qalxdıqca, təzyiq orta hesabla hər 10 metrdə 1 mm. c.s. azalır (c). Bu qanunauyğunluq təxminən 3000 m-ə qədər müşahidə edilir. Atmosfer təzyiqinin orta hesabla hər 10 m-də 1 mm azalması barik pillə adlanır.

Yer səthində təzyiqin paylanması haqqında məlumat almaq üçün xəritələrdə eyni təzyiqə malik nöqtələr birləşdirilir. Alınan belə əyri xətlər izobar adlanır.

c

Bu, maraqlıdır. Buludluluq bal ilə ölçülür. Səma buludla tam örtülü olarsa, 10 bal hesab edilir.

   Aygün Qurbanova

Miq,sertifikasiya və abituriyent hazırlıqları üçün müraciət edə bilərsiniz.

Əlaqə:0507689712